Tribus Chrysomelini
Genus Oreina Chevrolat in Dejean, 1836
zie ook kaart Schadlowski (2016) en zie ook Schmitt & Rönn (2011):
www.pensoft.net/ZooKeys-157-131-g011.jpg
subgenus
Allorina
Weise, 1902
Oreina coerulea (Olivier,
1790)
= tristis auct. non (Fabricius,
1792)
=
rugulosa (Suffrian, 1851
non Gebler, 1841)
Blauwe
berggoudhaan
|
Volgens een stamboom van Dobler et al. (1996) is Oreina coerulea primitief. Zij leggen eieren, terwijl de meer ontwikkelde soorten levendbarend zijn.
Oreina coerulea is in heel Midden-Europa zeldzaam en is al vóór 1900 achteruitgegaan. In het midden Europese bestand CHRYFAUN minder dan 10 records (Schmitt & Rönn 2011). Meest noordelijke vondsten zijn geweest in Karelië, in Finland (Weise, 1893) , maar niet meer op genomen Atlas of the Beetles of Finland 2010. En in de omgeving van Mga (Sint Petersburg) (Lobanov, 2000). Tot in het Oeral-gebergte en daarmee één van de meest oostelijke soorten, nog gevonden in 1998 (Gus’kova 2010). Horion (1969) noemt diverse Duitse gebergten (o.m. in Neder-Saksen en op de Holzberg langs de Weser); in zuidelijke Duitsland in Baden en Württemberg na 1950 14 vondsten, o.m. nabij Stuttgart (Frank & Konzelmann, 2003), zeer recent gemeld uit het Zwarte Woud bij Seebach N48°35'E8°11' (Benisch 2014). In België uitgestorven (<1876). Vroeger in geheel Noord-Frankrijk (Normandië, Calais, Lille en de Vogezen), tegenwoordig echter zeer zeldzaam. Nog in 1970 aanwezig in enkele bossen ten noorden van Parijs (Bergeal & Doguet, 1992). Tegenwoordig is de situatie in Frankrijk steeds meer bekend en is de soort tegenwoordig in zes departementen te vinden: Orne 2010, Seine-et-Marne 2001, Vosges 2010, Allier 2010 (INPN 2014), Seine-Maritime 2010 en Morbihan 2014 (Galerie du Monde des insectes). In Callot & Matter (2003) wordt deze berggoudhaan samenlevend gemeld met Chrysolina fuliginosa (Olivier, 1807) uit Marmoutier in de Vogezen op 20-V-1989. In Denemarken zeer zeldzaam en sterk afgenomen, maar recent nog gevonden (Hansen, 1996; Gønget, 2007 en laatste vondst op eiland Langeland 2013 (www.fugleognatur.dk). Op 13 november 2011 bij GBIF 5 records uit Denemarken 1x, Duitsland 2x en Polen 1x. Op 13 november 2014 bij GBIF 2 records Slowakije 1x (2010) en Polen 1x. Op 13 november 2016 bij GBIF 62 records. In de zuidoostelijke Poolse nationale natuurparken op uitlopers (middelgebergte) van de Karpaten na 2000 van meerdere locaties (baza.biomap.pl-620463). |
|
|
|
Distribution and Phenology |
|
 |
|
 |
|
|||
 |
|
 |
| |||
 |
| |||
 |
|
 |
|
|
BONTEMS, C., 1981. Les espèces de Linné et Fabricius du genre Oreina. Nouv. Rev. Ent. 11: 93-109. BONTEMS, C., 1984. Les Allorina de France et les régions limitrophes. Nouv. Rev. Ent. (N.S.) 1: 179-201. BONTEMS, C., 1991. Les Oreina de G.A. Olivier. Bull. Soc. ent. Fr. 95: 311-326 + 97: 338. BONTEMS, C., 2001. Les Oreina de Sibérie. Bull. Soc. ent. Fr. 106 : 65-77.
BONTEMS,
C., 2004. Le
statut de Chrysomela sumptuosa Redtenbacher. .Bull. Soc. ent. Fr.
109: 193-195.
BECHYNÉ,
J., 1958. Über die taxonomische Valenz der Namen von Oreina s.str. Bull.
Soc. Ent. Suisse 31: 79-95. BERGEAL, M. & S. DOGUET, 1992. Catalogue des Coléoptères Chrysomelidae de l'Ile-de-France. Bull. Liaison ACOREP suppl. 1-78. Borowiec, L., 2004. Oreina Chevrolat, 1837. List of species: 20 (species with colour photos marked with an asterisk *). [culex.biol.uni.wroc.pl/cassidae/ European%20Chrysomelidae/oreina.htm]. BOURDONNÉ, J.-C., 1985. Une nouvelle Oreina de France. Nouv. Rev. Ent. (N.S.) 2: 392. BOURDONNÉ, J.-C., 1987. Désignation du Lectotype de Chrysomela melancholica Heer, 1845. Nouv. Rev. Ent. (N.S.) 4: 210. BOURDONNÉ, J.-C., 1988. Note sur les deux Chrysomela coerulea d'Olivier. Entomologiste 44: 5-15. BOURDONNÉ, J.-C., 2007. Opinion: the waltz of the species. Chrysomela 48: 10-11. Callot, H.J. & J. Matter, 2003. Cataloque et atlas Coléopteres d'Alsace, tome 13 Chrysomelidae. Societe Alsacienne d'Entomologie, Musee Zoologique de l'Universite et de la ville de Strasbourg. 1-135. CHAPMAN, T.A. 1903. A contribution to the life history of Orina tristis. Trans. ent. soc. London 39: 245-261. DACCORDI, M., 1976. Le specie Appenniniche del genere Oreina. Boll. Mus. Civ. St. Nat. Verona 3: 379-411. DACCORDI, M., 1994. Notes for phylogenetic study of Chrysomelinae, with descriptions of new taxa and a list of all the known genera. |
In D.G. Furth (ed.) Proceedings 3rd international Symposium on the Chrysomelidae Beijing, 1992. pag. 60-84. Backhuys, Leiden. DOBLER, S.; P. MARDULYN; J.M. PASTEELS & M. ROWELL-RAHIER, 1996. Host-plants switches and the evolution of chemical defense and life history in the leaf beetle genus Oreina. Evolution 50: 2373-2386. Gønget, H., 2007. Blå glansbladbille Oreina caerulea. Fagdatacenter for Biodiversitet og Terrestrisk Natur. Danish Red Data Book, 2007. NERI/DMU, University of Aarhus, Denmark. [www2.dmu.dk]. GRUEV, B.A., 1979. Chrysomelidae Jugoslawiens. Dtsch. Ent. Z. (N.F.) 26: 113-152. HÄNEL, K., 1937. Katalog der Chrysochloa-Arten. Kol. Runds. 23: 25-34. JOLIVET, P.H.; M.L. COX & E. PETITPIERRE (eds), 1994. Novel aspects of the biology of Chrysomelidae. 1-582. Kluwer Academic Publishers Dordrecht. Jørum, P.; S. Kristensen, V. Mahler, O. Martin, M. Holmen & H. Gønget, 1997. Rødliste 1997 over planter og dyr i Danmark. [OLD VERSION OFF LINE]. Frank, J. & E. Konzelmann, 2003. Die Käfer Baden-Württembergs 1950-2000. Landesanstalt für Umweltschutz Baden-Württemberg (LfU), Naturschutz-Praxis Artenschutz 6: 1-521. KÖHLER, F. & B. KLAUSNITZER (eds), 1998. Verzeichnis der Käfer Deutschlands. Ent. Nach. Ber. suppl. 4: 1- 185. zie ook www.koleopterologie.de KÜHNELT, M., 1984. Monographie der Blattkäfergattung Chrysochloa. Sitzungber. Österr. Akad. Wiss. Math.-Nat.wiss. Kl. 193: 171-287. KIPPENBERG, H., 1994. Chrysomelidae. In: Die Käfer Mitteleuropas 14 (Lohse, G.A. & W.H. Lucht eds): 17-87. Goecke & Evers, Krefeld. Schadlowski, B., 2016. Verbreitungstypen von Blattkäfern in Mitteleuropa östlich von Deutschland. Ernst-Moritz-Arndt-Universität Greifswald, Bachelor-Arbeit Biologie matrikelnummer 139049: 1-111. WARCHALOWSKI, A., 1974. Wystepowanie podhalanki Chrysochloa rugulosa (Suffrian, 1851) na obszarze Polski i Europy. Przeglad Zoologiczny 18: 115-118.. WARCHALOWSKI, A., 2003. Chrysomelidae: the leaf-beetles of Europe and the Mediterranean area. 1-600, 56 plates. Natura optima dux Foundation, Warszawa. |
|
Het genus Oreina komt met 25 soorten voor in de meeste gebergten van Europa, tenminste gerekend vóór Löbl & Smetana (2010). Waarschijnlijk zijn vele soorten bedreigd (zie ook een van de laatste opmerkingen 21 november 2012). Buiten Europa heeft Oreina nog 2 soorten in Siberië en Centraal-Azië (Siberian Zoological Museum Novosibrisk) en mogelijk in ook Afrika. Volgens Daccordi (1994) zou namelijk de Afrikaanse Liomela splendida Weise 1912 ook tot dit genus behoren. Uit Groot-Brittannië alleen bekend van een Tertiair fossiel (Santiago-Blay, 1994 in Jolivet).
Tegenwoordig vooral aan te treffen in of nabij bergbossen tot in de hoog alpiene zone.
Determinatie zie Arved Lompe 2013. Oreina. Die Käfer Europas, ein Bestimmungswerk im Internet. [www.coleo-net.de].
De functie van al die kleur
Zomers heb ik hen in de zon meermaals in
groepjes aangetroffen, zelfs tussen de eveneens fraai metaalkleurige Goudhanen
van een ander genus (Chrysolina).
De functie van al die kleur is veelzijdig. Enerzijds kan het dekschild als
zonnefilter werken om de afweerstof van de voedselplant niet te activeren, en anderzijds kan het
best zijn dat de relatie plant-dier meer is dan alleen ete
"The flowers of angiosperms are renowned for their high degree of diversity of form. Darwin (1862) was amongst the first to demonstrate the significance of variation in floral design in ensuring successful pollination. Indeed the interactions between floral design and the diversity of insect pollinators are regarded as a classical example of co-evolution which was in part responsible for the adaptive radiation that occurred in both these groups following the end of the Cretaceous (Richards, 1997). Almost every element of the design of flowers has been extensively researched (Proctor et al., 1996) and demonstrated to be important in attracting pollinators." Warren,
J. & P. James, 2008. Do flowers wave to attract pollinators? A case study
with Silene maritima. J. Evol. Biol. 21: 1024–1029. De meer ontwikkelde soorten, als
O.(Oreina)
speciosa
(Linné, 1767)
verdedigen zich met zelfgemaakte afweerstoffen (steroïd-glycosiden). De
primitievere soorten, zoals O.
(Chrysochloa) cacaliae (Schrank, 1785)
gebruikt 'slechts' de giftige alkaloïden (afweerstoffen van Senecioneae) van de
voedselplant. De kevers scheiden deze of de versterkte afweerstof uit met
klieren aan de zijde van hun lichaam.
Eenvoudig te kweken op de
inheemse vertegenwoordigers uit de betreffende familie, als Hoefblad of
Fluitenkruid.
Université de
Neuchâtel, Switserland
|
|
na vele de catalogi, monografiën e.d. wederom een lijst tot de palearctische catalogus af is.
Deze lijst is uit 2003-2009 en nog niet vergeleken met
Kippenberg, H., 2010. Chrysomelidae 390-443. In: I. Löbl & A. Smetana (eds.), 2010. Catalogue of the Palaearctic Coleoptera 6. Chrysomeloidea. Apollo Books, Stenstrup. 924 p.
Op GBIF staat een zekere Oreina nikolski uit Japan, maar deze is mij niet bekend.
Genus Oreina Chevrolat in Dejean, 1836 subgenus Oreina s.str. =Romalorina Weise, 1906 O. alpestris (Schummel, 1844) =C. polymorpha Kraatz, 1880 =C. variabilis Weise, 1883 =C. marsicana Luigioni, 1933 zie Fauna Europaea Service O. speciosa (Linné, 1767) =C. gloriosa auct. non Fabricius, 1781 =C. vittigera Suffrian, 1851 O. ganglbaueri (Jakob, 1953) =C. auberi David, 1954 O. liturata (Scopoli, 1763) O. gloriosa (Fabricius, 1781) =C. vittigera auct. non. Suffrian, 1851 O. bifrons (Fabricius, 1792) =C. heterocera Reitter, 1917 O. sulcata (Gebler 1823) = C. basilea Gebler 1823 O. viridis (Duftschmid, 1825) subgenus Allorina Weise, 1902 O. bidentata Bontems, 1981 =C. tristis auct. non Fabricius, 1792 O. canavesei Bontems, 1984 O. collucens (Daniel, 1903) =C. luctuosa Olivier, 1807 (sensu Bourdonné, 2007) O. coerulea (Olivier, 1790) C. coerulea De Villers, 1789 (suppressed Bourdonné, 2007) =C. tristis auct. non Fabricius, 1792 =C. rugulosa Suffrian, 1851 non Gebler, 1841 =C. regulosa auct. subgenus Chrysochloa Hope, 1840 =Alpaeixena Motschulsky, 1860 O. fairmairiana (Des Gozis, 1882) =C. splendidula Fairmaire, 1865 non Fabricius, 1801 O. cacaliae (Schrank, 1785) =C. tristis Fabricius, 1792 =C. sumptuosa Redtenbacher, 1849 O. specciosissima (Scopoli, 1763) =C. perinii Jakob, 1953 O. genei (Suffrian, 1851) =C. elegans Aragona, 1830 non Olivier 1807 O. elongata (Suffrian, 1851) O. redikorzevi (Jacobson, 1925) subgenus Frigidorina Kühnelt, 1984 O. frigida (Weise, 1883) subgenus Intricatorina Kühnelt, 1984 O. intricata (Germar, 1824) subgenus Protorina Weise, 1894 O. melancholica (Heer, 1845) =C. melanocephala Duftschmid, 1825 non De Geer 1775 O. peirolerii (Bassi, 1834) O. pennina (Binaghi, 1938) O. plagiata (Suffrian, 1861) =C. retenta Weise, 1894 O. sibylla (Binaghi, 1938) O. ludovicae (Mulsant, 1854) subgenus Virgulatorina Kühnelt, 1984 =Hyporeina Bourdonné & Doguet, 1986 O. virgulata (Germar, 1824) |
|
13 november 2016 |
De Nederlandse Goudhaantjes
This site is online since 2003
Sterk
geïsoleerd in oude bossen, vooral montaan op Centaurie (Centaurea L.) en
ook op de montane Alpenkruiskruiden (Adenostyles Cassini).
Alpenkruiskruid is
tegenwoordig in
het laagland uiteraard alleen nog in prehistorische grondlagen te vinden. 
Oreina coerulea
n en gegeten worden,
bijvoorbeeld sexueel. ik zou was eens willen onderzoeken of planten met
nep-goudhanen meer nakomelingen krijgen dan zonder, maar dit reikt verder dan 't
internet, alhoewel in een fraaie foto vond van Chrysolina americana:
